Câu hỏi: Trong lúc thực hành ở thiền đường con hay bị vấn đề này: lúc quan sát hơi thở ở mũi hoặc bụng, sau 1 lúc con hay bị đồng hóa mình với đối tượng hơi thở và bắt đầu kiểm soát hơi thở, và khi kiểm soát hơi thở thì các cơ con bị co cứng bó lại và nó đau, con có tác ý để quay về hơi thở tự nhiên, nhưng sau một lúc lại bị thói quen này. Nếu con cứ tiếp tục kiểm soát hơi thở thì cơn đau của con sẽ nhiều lên, còn nếu con biết buông thì nó sẽ dừng ở đó thôi. Xin thiền sư chỉ giúp con.

Chúng ta thường quá quen bám giữ hay kiểm soát điều gì hay ai đó trong tâm thức. Tâm vì vậy không được tự nhiên, không được thư thái.

Tâm tự nhiên chỉ là bản chất vô thường luôn mới. Chính bản chất vô thường đó thì lại luôn thường hằng.

Tâm trí của những chúng sinh hữu tình không tự nhiên, không thả lỏng, mà chỉ là tạo tác từ sự vô minh & dính mắc của chính mình.

Để tâm trí được tự nhiên, được trở về bản chất vô thường luôn mới, chúng ta cần phải buông bỏ những hành động trên Thân – Khẩu – Ý.

Chúng ta hay có ý nghĩ về ai hay gì đó, tôi hay bạn, của tôi hay của bạn. Tất cả những điều này đều được tạo thành do vô minh & dính mắc.

Bằng việc thực hành chánh niệm & xả ly, chúng ta nên chiến đấu lại vô minh & dính mắc. Chính sự vô minh & dính mắc của chúng ta mới là những kẻ thù đích thực.

Do tâm trí không tự do khỏi vô mình & dính mắc, nên tâm của các chúng sinh hữu tình rất khó buông bỏ mỗi hành động trên Thân – Khẩu – Ý. Chúng ta khó chấp nhận cho dù là xấu hay tốt, hành động hay hệ quả của bản chất vô thường.

Nếu quý vị cảm thấy căng cứng ở vai & cơ thể do hành thiền, để điều chỉnh lại tự nhiên, quý vị không cần thay đổi hành động hay kết quả. Điều cần làm là quý vị chỉ cần xả ly khỏi mọi kết quả hay diễn tiến, với hiểu biết đúng đắn rằng: Không có gì hay ai là trường tồn mãi mãi, chỉ có bản chất vô thường là trường tồn.

Trải nghiệm tốt hay xấu, đúng hay sai, thả lỏng hay gồng cứng, xả ly hay dính mắc… tất cả những thái cực này đều cần phải xả ly bằng Chánh niệm trong mỗi khoảnh khắc hiện tại.

Sẽ cần thời gian để có thể thành công trong việc thực hành Chánh niệm & xả ly. Quý vị chỉ mới bắt đầu, cho nên sẽ gặp khó khăn khi thực hành Chánh niệm & xả ly.

Mọi khó khăn & thất bại chính là khởi đầu cho sự dễ dàng & thành công trong thực hành. Vậy nên quý vị nên thực hành đi thực hành lại để trở nên thuần thục khi thực hành Chánh niệm & xả ly.