Vị tu sĩ Tây Tạng: Ngài nói Tâm là Bản chất Vô thường. Vậy Ngài gọi là Niết bàn như thế nào? Nó có phải là Bản chất thường hằng không?
Thiền sư Ottamathara: Thực ra, Thân không có thật. Tâm như chúng ta biết cũng không có thật. Bản chất Vô Thường thực sự là Danh và Sắc.
Sắc không phải là Thân này. Danh cũng không phải là Tâm như chúng ta biết. Vì không biết Bản chất Vô thường nên cho rằng Thân Tâm mình là Bản chất Vô thường – tuy nhiên, điều này không trọn vẹn, không đúng sự thật. Trí tuệ con người có thể hiểu được thân và tâm nhưng không thể hiểu được bản chất của Danh và Sắc.
Vị tu sĩ Tây Tạng: Có phải Danh là Tâm và Sắc là cơ thể vật lý?
Thiền sư Ottamathara: Nếu không hiểu về Danh, chúng ta sẽ hiểu lầm Tâm mình là Danh. Nếu không hiểu Sắc, chúng ta sẽ hiểu lầm thân mình là Sắc. Đây là điều khó hiểu nhất trong Đạo Phật.
Hầu hết mọi người đều có thể hiểu được thân và tâm. Đây là lý do tại sao họ hiểu rằng thân này là vô thường, tâm này là vô thường. Nhưng đó không phải là sự hiểu biết trọn vẹn.
Chúng ta cần nhận biết bản chất thật sự của thân và tâm. Đây là lý do tại sao chúng ta cần giữ chánh niệm về bản thân mình.
Vị tu sĩ Tây Tạng: Làm thế nào để tìm thấy thân và tâm thực sự?
Thiền sư Ottamathara: Thông qua thực hành Chánh niệm. Bạn phải xả ly khỏi những người khác.
Chánh niệm trên chính mình nhưng không phải trên thân hay tâm, mà là trên những hiện tượng đang xảy ra trên thân và tâm, những gì đang diễn ra trên thân và tâm.
Không phải thân này mà chúng ta có thể thấy. Không phải tâm trí mà chúng ta có thể hiểu được. Những hiện tượng đang diễn ra quả chừng rất khó hiểu. Những hiện tượng đang diễn ra trên thân và tâm chính là Bản chất Vô thường.
Thực ra, Sự Thật chính là “những hiện tượng đang diễn ra trong hiện tại”, hay còn gọi là “bản chất vô thường trong khoảnh khắc hiện tại”. Chỉ khi bạn có thể xả ly khỏi các đối tượng thấy, ngửi, nghe, các đối tượng vật lý và sự hiểu biết của mình thì bạn mới có thể hiểu được Bản chất Vô thường thực sự – cũng chính là Danh & Sắc.
Nếu bạn có thể xả ly khỏi Thân và Tâm mình thì không cần phải lo lắng cho bản thân và những người xung quanh. Tâm trí bạn có thể không ổn định, bạn có thể buồn bã nhưng nếu bạn có thể xả ly khỏi thân và tâm mình, cảm giác khó chịu và bất ổn đó sẽ không ảnh hưởng đến bạn.
Nếu bạn biết Sự Thật, tâm trí của bạn sẽ luôn ổn định và mạnh mẽ. Không có gì cần phải lo lắng cả.
Tâm trí của bạn có thể trở nên già đi hoặc dần lụi tàn. Cuối cùng bị hủy diệt vào lúc thân xác chết đi. Nhưng nếu bạn có thể xả ly khỏi cuộc sống, khỏi chính mình, tâm trí của mình thì trí tuệ nhận biết Bản chất Vô thường sẽ dẫn dắt bạn tới Bản chất Thường hằng.
Chúng ta cần xả ly khỏi Thân và Tâm bằng cách thực hành thiền Minh Sát. Nếu bạn không thể xả ly, bạn đang không thực hành theo con đường Trung Đạo.
Con đường Trung Đạo là đúng đắn, những con đường khác là sai lầm.
Cách đúng đắn là không dính mắc & không chối bỏ. Không chối bỏ thân tâm này và cũng không dính mắc thân tâm này.
Ở đây, chúng tôi chú trọng đến việc xả ly khỏi xã hội & gia đình, khỏi tài sản & nhà cửa. Đây là lý do tại sao chúng tôi tạo ra những nơi ở mới cho các thiền sinh, xây dựng những công trình mới để mọi người có thể xả ly khỏi gia đình, công việc của họ, đến sống ở đây và làm mọi thiện pháp. Tôi đang xây dựng nhiều nơi như thế hơn nữa vì nó là điều cần thiết.
Nếu bạn ở trong xã hội, thật khó để có thể xả ly khỏi gia đình và xã hội. Bạn chỉ có thể thực hiện được khi bạn có được một nơi như thế này. Đối với hầu hết mọi người, nơi này là cần thiết. Nếu trí tuệ của bạn sáng suốt, bạn sẽ có thể xả ly khỏi xã hội. Nhưng với hầu hết mọi người, cần phải có một nơi như thế này để có thể xả ly.
Vị tu sĩ Tây Tạng: Ngài đang dạy thiền và giúp đỡ mọi người. Thiền là tìm ra bản chất của tâm cho đến khi đạt đến giác ngộ?
Thiền sư Ottamathara: Nếu bạn có thể đi theo con đường trung đạo, sự thực hành của bạn sẽ an toàn.
Nếu bạn không thể hiểu được Trung Đạo, sự thực hành của bạn là nguy hiểm, bạn có thể đi sai đường.
Vị tu sĩ Tây Tạng: Ngài giảng dạy mọi người phải làm thiện pháp & thực hành thiền phải không?
Thiền sư Ottamathara: Đúng vậy! Làm thiện pháp không chỉ cho riêng ai, mà còn cho tất cả mọi người. Đây chính là con đường Trung Đạo.
Nếu chỉ làm thiện pháp cho chính mình thì không phải con đường Trung Đạo. Nếu bạn đang làm cho mọi người thì bạn đang làm cho Vô ngã.