Con đường Trung Đạo duy nhất là con đường không chỉ có hành thiền mà còn là làm tất cả các việc phước thiện khác. Thiền tập là cần thiết nhưng chỉ thiền tập thôi thì chưa đủ. Cốt lõi của việc hành thiền là sự buông bỏ các Ý nghiệp. Mục đích của việc giữ Giới là từ bỏ tất cả các thân nghiệp và khẩu nghiệp. Mục đích của việc bố thí là sử dụng tất cả các chúng sinh vô tình cũng như hữu tình với mục đích xả ly.

Thông thường, tất cả chúng ta đều sử dụng năng lực ngụy tạo để Bố thí, Trì giới và Hành thiền. Cách làm việc truyền thống của chúng ta không Trung Đạo. Thông thường, chúng ta tiếp cận các chúng sinh vô tình và hữu tình với sự chấp thủ. Thông thường, chúng ta sử dụng Thân nghiệp, Khẩu nghiệp, Ý nghiệp để làm mọi việc. Chúng ta không dùng Thân nghiệp, Khẩu nghiệp, Ý nghiệp để xả ly. Vì vậy, chúng ta đang tạo ra các Thân – Khẩu – Ý nghiệp. Ý tôi muốn nói ở đây là, chúng ta đang làm các việc thiện không theo cách đúng đắn. Chúng ta sẽ luôn làm bất cứ điều gì làm được với Thân – Khẩu – Ý nghiệp mà không với mục đích xả ly. Chúng ta thường làm bởi vì chúng ta chỉ có năng lực bình thường chứ không phải năng lực xả ly. Chúng ta thường bắt chước lẫn nhau trong Thân, Khẩu và Ý nghiệp. Bởi vì chúng ta chưa có được cái năng lực của sự xả ly.

Có rất nhiều người trên thế giới này đang làm việc thiện nhưng phần lớn mọi người đều bắt chước lẫn nhau. Thí chủ bắt chước thí chủ, thiền sinh bắt chước thiền sinh, chỉ là bắt chước hành động của nhau mà thôi. Điều mà chúng ta thực sự cần làm là có thể ngừng lại cái việc bắt chước đó, bắt chước cái hành động đó. Tất nhiên là chúng ta cần làm việc thiện, nhưng chúng ta cần phải biết chủ định làm việc thiện là để từ bỏ tất cả, tất cả mọi người và tất cả các hành động. Chúng ta có thể bắt đầu như vậy nhưng chúng ta không nên kết thúc như thế, cái việc mà bắt chước các hành động của thiền sinh khác thì chỉ có thể làm vào lúc đầu mà thôi.

Việc làm của tôi hiện giờ là sửa chữa các tà kiến ở những người muốn làm việc thiện. Vào lúc đầu, khi mới bắt đầu tôi cũng không thể dạy như cách đó mà tôi dạy mọi người phải làm như thế này và phải làm như thế kia, nhưng đó chỉ là ở thời gian ban đầu mà thôi. Bây giờ cùng với thời gian thì tôi dạy cho mọi người cách sử dụng cái chánh kiến, hiểu biết đúng đắn chứ không còn kiểm soát các cái nghiệp thân khẩu ý của mỗi người nữa. Bởi vì cái nghiệp thân khẩu ý của bạn, cái việc làm đó sẽ tùy thuộc vào mỗi tình huống cụ thể. Nhưng điều mà bạn không nên quên, không được quên đó là chánh kiến về hành động, là cần sử dụng hành động để xả ly, ở nơi mục đích tối thượng đó.

Tôi đã dạy thiền được hơn 10 năm nay, chính vì vậy mà về sau tôi có thể dạy đúng đắn hơn mà không có sự dính mắc của các đệ tử vào tôi và vào lời dạy của tôi. Không có sự dính mắc vào lời dạy của tôi cũng như vào lời dạy theo phương pháp truyền thống và không có sự chấp thủ vào kết quả. Bất cứ điều gì xảy ra dù bạn có hiểu hay không, chỉ biết rằng đó là kinh nghiệm thôi đừng nên chấp thủ vào việc cái này đúng, cái này sai. Không chỉ làm việc thiện mà tất cả các hành động khác cũng cần thiết, tùy vào từng tình huống. Nhưng dù làm gì đi nữa chúng ta đừng quên sự thật là làm tăng lên cái khả năng xả ly chứ không phải tăng lên cái khả năng làm việc.

Khi ban đầu chúng ta chỉ bắt chước các vị đệ tử chứ không bắt chước được người thầy nhưng sau đó chúng ta cần vượt lên trên người đệ tử và có khả năng bắt chước được người thầy, bắt chước Đức Phật. Khi mới ban đầu chúng ta cần thực hành với tư cách một người đệ tử nhưng sau đó chúng ta cần phải cố gắng thực hành vượt qua người đệ tử. Đa phần mọi người làm việc thiện không thể vượt lên trên hành động của người đệ tử bởi vì họ sử dụng những hiểu biết không trọn vẹn.

Khi chúng ta có được cái năng lực của sự xả ly. Năng lực đó sẽ từ bỏ các khái niệm về các chúng sinh hữu tình cũng như vô tình thì khi đó không còn lo lắng, dính mắc đối với cuộc sống, cũng như đối với mọi thứ, với con người. Thông thường thì chúng ta sử dụng cuộc sống của chúng ta với sự chấp thủ bởi vì cái năng lực của chúng ta hiện có chỉ có thể là chấp thủ chứ không thể từ bỏ. Chính vì vậy khi mà chúng ta làm bất cứ điều gì thì chúng ta làm cho bản thân với khái niệm tự ngã. Khi chúng ta có được năng lực từ bỏ, xả ly thì cái điều gì chúng ta làm cũng chỉ để sử dụng mà thôi, bất cứ cái gì xảy ra cũng chỉ là kinh nghiệm mà thôi.

Với quan kiến tôi làm việc đó, tôi hành thiền, tôi bố thí; đều từ cái hiểu biết không trọn vẹn. Cái sai lầm thực sự nó liên quan đến cái trí tuệ hay cái hiểu biết mà chúng ta đang sử dụng. Bởi lẽ cái hiểu biết đó nó không được hoàn chỉnh, nó không được trọn vẹn. Chúng ta cho rằng cái này đúng, cái này sai, cái này tốt, cái kia xấu và câu trả lời đó đến từ cái hiểu biết không trọn vẹn. Đó là bởi lẽ chúng ta không có khả năng sử dụng Sự Thật Ngụy Tạo một cách đúng đắn, tức là chỉ sử dụng mà thôi. Sự Thật Ngụy Tạo hay năng lực ngụy tạo có nghĩa là xuất hiện bởi hành động, bởi sự tạo tác trong đầu. Tất cả chúng sanh hữu tình và vô tình liên quan đến tâm của chúng ta, đến sự sống và cái chết, ngay cả tâm của chúng ta nó sinh khởi là bởi sự tạo tác, nó không phải là Sự Thật Gốc hay Sự Thật Nguyên Thủy.

Sự Thật Ngụy Tạo thì chỉ sử dụng cái năng lực ngụy tạo và trí tuệ ngụy tạo. Chính vì vậy các năng lực ngụy tạo và trí tuệ ngụy tạo nó không hoàn hảo, không trọn vẹn. Chúng ta biết về Đức Phật, chúng ta biết về giáo lý của Người, chúng ta biết về Tăng nhưng chúng ta chỉ biết với năng lực ngụy tạo với trí tuệ ngụy tạo và chính vì thế cái hiểu biết đó nó không hoàn hảo.

Sở dĩ tôi giải thích cho các bạn như vậy vì tôi không muốn dừng lại ở cái trí tuệ ngụy tạo hay ở cái năng lực ngụy tạo. Cái chân lý về năng lực ngụy tạo hay trí tuệ ngụy tạo thì không để mà chối bỏ cũng như không để dính mắc, chỉ sử dụng mà thôi.