Nếu chúng ta đang giảng dạy hoặc đang nói chuyện, chúng ta cần phải chánh niệm/tỉnh thức đến hành động giảng dạy hoặc nói chuyện tại mọi thời điểm. Nếu chúng ta đang nghe Pháp thoại hoặc chứng minh cho một ai đó, chúng ta cần phải tỉnh thức về tâm trí hoặc hành động lắng nghe của mình tại mọi thời điểm. Chúng ta cần ý thức đến việc nói hoặc những gì đang diễn ra trong tâm trí gây ra bởi việc nói trong mọi thời điểm. Nếu chúng ta đang lắng nghe, chúng ta nên tỉnh thức về hành động lắng nghe hoặc bất cứ điều gì xảy ra trong tâm trí tạo nên bởi sự lắng nghe trong mọi thời điểm.

Chỉ có nhân và quả. Chúng ta nên nhấn mạnh nhân và quả trong mỗi phút giây hiện tại. Hành động nói hoặc nghe ở thời điểm hiện tại và sự thay đổi, các cảm xúc, trải nghiệm của tâm trí ở thời điểm hiện tại gây ra bởi việc nói hoặc nghe là Nhân và Quả trong hiện tại. Chúng ta cần phải lưu tâm đến một trong những nguyên nhân hoặc kết quả ở thời điểm hiện tại. Hành động thay đổi ở thời điểm hiện tại là nguyên nhân và tâm trí thay đổi ở thời điểm hiện tại chính là kết quả. Mỗi hành động từ Thân-Khẩu-Ý của chúng ta tại thời điểm hiện tại đang thay đổi, do đó tâm trí của chúng ta gây ra bởi hành động đó cũng đang thay đổi. Nó cũng giống như sự thay đổi của thời gian, địa điểm, con người, điều kiện tại mỗi phút giây hiện tại.

Một số hành động được thực hiện bằng sự ép buộc, có chủ ý và cố ý. Một số hành động được thực hiện một cách tự nhiên. Cả hai đều biến đổi hoặc vô thường. Kết quả của việc làm một cách cưỡng ép hoặc làm một cách tự nhiên cũng thay đổi hoặc vô thường. Bạn cần phải tỉnh thức hoặc chú ý đến cả Nhân và Quả trong mọi thời điểm hiện tại. Đây chính là hành động của Thiền. Tôi cẩn thận để giải thích một cách đúng đắn, đúng cách. Bạn nên cẩn thận để hiểu đúng, và đúng cách.

Elli Askew biên – Minh Hương dịch