Ngày mai là ngày 4 tháng 4 năm 2020, lễ hội té nước Thingyan đang đến gần, sẽ rất nguy hiểm trong khoảng thời gian 7 ngày diễn ra lễ hội. Chúng ta tốt hơn là nên ở yên trong nhà. Việc đi ra ngoài và tham gia hoạt động đồng nghĩa với đưa mối nguy hiểm trở về đây. Các bạn cũng cố gắng không tạo động tĩnh gì trong khoảng mười ngày tới. Vi-rút đã tấn công vào tâm của rất nhiều người, thế nên chúng ta cần giải quyết nhũng vấn đề trong tâm. Vi-rút chưa lây lan đến đây nhưng rất nhiều người đã đinh ninh rằng có. Họ lo lắng và yêu cầu chúng ta ngưng mọi hoạt động, sinh hoạt biệt lập. Nếu ta không làm theo, họ càng củng cố niềm tin rằng nơi đây chắc chắn sẽ bị lây nhiễm. Ta không nên di chuyển, không phải bởi vì vi-rút mà bởi vì sự dòm ngó của người thế gian, những người ở đây và cả những cán bộ chính quyền. Chỉ cần vượt qua thời gian này chúng ta sẽ có thể tiếp tục thực hành thiện pháp một cách chậm rãi và đều đặn. Chúng ta sẽ giải quyết nỗi bận tâm của những người sống xung quanh trung tâm bằng cách tạm hõan mọi hoạt động, trong một khoảng thời gian ngắn. Những người sống trong và ngoài trung tâm này có những góc nhìn khác nhau và chúng ta là mối dây liên kết giữa họ. Vấn đề nằm ở bên ngoài, nên chúng ta sẽ giải quyết vấn đề đó bằng cách ngừng mọi hoạt động bên trong trung tâm này.
Việc hành thiền thì tất nhiên là được phép. Các bạn có thể tự thực hành hoặc theo nhóm ở các thiền đường. Hành thiền thì an toàn, những hoạt động khác thì không. Các bạn là người ngoại quốc nên không hiểu thấu tâm của người bản địa, tôi thì hiểu họ, nên tôi có thể làm nhiều điều thiện tại đất nước này. Thường thì những hoạt động các bạn làm là cần thiết, nhưng trong thời điểm này sự tĩnh lặng thân tâm còn cần thiết hơn. Người Myanmar thì dễ chấp nhận điều tôi đang nói, còn người ngoại quốc thì không thực sự hiểu như người dân ở đây, nên không chấp nhận. Cũng vì lẽ đó mà họ thấy các bạn nguy hiểm. Vì bạn không thể hiểu họ một cách trọn vẹn. Nếu bạn chỉ suy xét mọi thứ theo lí tính thì việc tiếp tục các hoạt động của tình nguyện viên quốc tế không có gì nguy hiểm. Nhưng người dân ở đây chú trọng hơn về tâm, một khi họ đã tin rằng mọi thứ sẽ diễn ra theo chiều hướng xấu thì các bạn không nên chống lại họ. Tâm là quan trọng nhất tại một quốc gia Phật giáo, chúng ta cần tuân thủ điều này không phải vì dịch bệnh mà để ổn định tâm. Các bạn cũng không thành thục trong việc giải quyết các vấn đề liên quan đến tâm nên bạn rất dễ phạm lỗi ở đất nước này. Chỉ cần nhìn vào thực tế dịch bệnh, Myanmar không bị vi-rút tấn công nghiêm trọng như Trung Quốc, Mỹ hay Ý. Nhưng sợ hãi, lo lắng, sự hiểu biết sai lầm về vi-rút thì tràn ngập trong tâm tất cả mọi người. Lần nữa tôi nhắc lại, ta cần giải quyết vấn đề về tâm, không phải về thân.
Ai cũng lo sợ việc vi-rút tấn công nơi mình ở. Không chỉ bởi vì sự nguy hiểm của nó mà cũng bởi vì nó sẽ hạ thấp uy tín của chính quyền địa phương. Quốc gia này đang trở mình, mọi quan chức đều muốn cải thiện tín nhiệm, các cơ quan hữu trách rất sợ được “gọi tên” vì để cho vi-rút lây lan đến địa phương của mình. Thật sự thì dịch bệnh vi-rút corona này không quá nguy hiểm so với nhiều bệnh tật khác. Nhưng bản chất con người đều không muốn liên can đến những rắc rối, họ muốn giữ mức độ tín nhiệm cao, thậm chí đối với những quan chức vô danh, họ vẫn chẳng muốn được “nổi tiếng” theo cách này, họ nhất quyết không để xảy ra một lỗi lầm nào dù là nhỏ nhất. Đây là một vấn nạn toàn cầu, họ rất không muốn tên mình được đưa ra bên ngoài lãnh thổ cùng với con vi-rút này. Thế nên đây cũng là vấn đề mà ta cần giải quyết. Rất may mắn, hiện tại vi-rút ở Myanmar vẫn chưa lây lan đến Thanlyin và trung tâm Thabarwa này. Nhưng ở ban Chin, ở vùng hành chính Yangon thì không may như vậy, vi-rút đã giúp họ “nổi tiếng”. Các bạn chỉ là những tình nguyện viên tạm thời nên không quan tâm là mấy, nhưng người dân địa phương thì đang hoang mang cực độ.
Chia sẻ: Tôi muốn cho Ngài biết rằng có quá nhiều sai lầm trong cách hiểu về bản chất của vi-rút. Nó chỉ là một mảnh cấu trúc AND, rất khó để ngăn ngừa sự lây lan của nó, thậm chí cách ly chẳng phải là giải pháp. Và tôi chỉ thấy những người trong trung tâm này đang tránh né việc đối diện với sự thật.
– “Không có gì lạ cả. Ở một đất nước Phật giáo, hầu hết dân chúng đều đặt niềm tin tuyệt đối vào Tam Bảo chứ không phải vào khoa học, kỹ thuật, y tế, chỉ có Phật bảo, Pháp bảo và Tăng bảo. Để hiểu về Phật, Pháp, Tăng thì không đơn giản nhưng họ vẫn trọng tín tâm hơn lí trí. Đôi khi họ chỉ hiểu một chút nhưng họ tin rất nhiều. Đó là sức mạnh của tâm. Nhiều người không có điều kiện kinh tế, không được giáo dục tốt, nhưng tâm của họ thì vững vàng và an ổn nhờ họ có tín tâm mạnh vào Tam bảo. Điều này đúng trong rất nhiều trường hợp. Các bạn là người phương Tây nên khó lòng mà hiểu được. Không thể giải thích bằng khoa học là lí lẽ. Phật, Pháp, Tăng vượt lên trên mọi luận giải khoa học, vượt ra khỏi tư duy. Chúng tôi thì không thấy lạ với những điều này. Sự thiết hụt về điện, đường, trường, trạm, cơ sở y tế, thiếu tài xế lành nghề… nhưng mọi người được an toàn vì đặt niềm tin vào Sự thật, vào Dhamma. Bạn sẽ cảm thấy khó hiểu vì bạn không phải dân bản xứ. Chúng tôi cũng gặp tình huống tương tự khi đến phương Tây, chúng tôi không hiểu về hệ thống và tư duy của các bạn. Còn các bạn không hiểu về hệ thống và tư duy của người Á Đông, của Phật giáo. Chúng tôi tồn tại nhờ vào lòng tin của mình, lòng tin vào Sự thật: nhân và quả. Bạn cần xả ly khỏi cái lí trí phương Tây của mình, như thế bạn sẽ hiểu được bản chất tự nhiên của người dân nơi đây.
Thậm chí những người dân nghèo nơi nông thôn cũng có lòng tin vào Dhamma, vào Sự thật của nhân và quả. Thế nên họ có thể sinh tồn mà không cần điện, công ăn việc làm, trường học, bệnh xá… Họ tồn tại bằng việc hiểu về Sự thật. Giống như những nhà sư theo truyền thống ẩn sĩ, họ sống độc cư trong rừng mà chẳng cần nhiều tiện nghi. Họ nương tựa vào sự thực hành chánh niệm và xả ly. Nếu bạn không thực hành như họ thì bạn chẳng thể nào hiểu được. Tương tự như vậy, tại một trường thiền, chúng tôi nhấn mạnh vào sự thật, vào sự thực hành thiện pháp, đặc biệt là thiện pháp về tâm. Chúng tôi chú trọng sự khỏe mạnh và ổn định của tâm. Chúng tôi tồn tại vượt qua mọi điều kiện, hoàn cảnh. Người thế gian sẽ không làm được như thế vì họ chú trọng đến thân. Trong trung tâm này, chúng tôi chú trọng vào việc giữ chánh niệm, xả ly và hành thiền; chúng tôi nhấn mạnh việc thực hành thiện pháp. Thế nên trung tâm này đã sống sót qua nhiều năm cùng lắm đổi thay về điều kiện và hoàn cảnh.
Chắc chắn chúng ta sẽ tự mình vượt qua mà không cần nhiều sự phòng hộ, chẳng cần đến lực lượng vũ trang, chẳng cần giăng hàng rào thép. Chúng ta có thể kham nhẫn, xả ly, hy sinh vì Sự thật. Thế nên chúng ta được an ổn trong tâm. Ta có thể gặp nguy hiểm về thân nhưng có thể xả ly. Đức Phật đã dạy ta chấp nhận những đau đớn về thân, chỉ cần không để tâm đau đớn. Người thế gian có thể không chịu được sự đau đớn trên thân, họ chấp nhận những thương tích về tâm. Điều đó đi ngược lại Sự thật. Ở đất nước này, chẳng có gì là chắc chắn, mọi thông tin đều chẳng đáng tin. Bạn đang ở đây nhưng lại không hiểu về những người dân bản địa, về phương Đông; bạn chỉ hiểu về phương Tây của mình. Ta không thể trông cậy vào truyền thông như những quốc gia phát triển. Phương tiện kĩ thuật không chuẩn, dữ liệu không chính xác, nếu bạn vẫn trông đợi mọi thứ như vẫn còn ở phương Tây thì thật sai lầm.”