Trên cương vị là những người cư sĩ, chúng ta có rất nhiều những sự vô minh và dính mắc. Đa số những người cha, người mẹ đều có dính mắc rất lớn vào những đứa con của mình. Vì vậy nên con muốn hỏi ngài hai câu hỏi.

Câu 1: Như thế nào là chánh kiến về việc trở thành người cha mẹ? Cha mẹ có trách nhiệm gì đối với con cái?

Câu 2: Chúng ta nên làm gì trên cương vị là cha mẹ cho những đứa con của mình để chúng có sự hiểu biết đúng đắn và để thực hành chánh niệm và xả ly từ khi chúng còn nhỏ ạ?

Trước khi tôi hành thiền, tôi nghĩ cha mẹ và con cái là khác nhau.

Hầu hết cha mẹ đều yêu thương, đều chăm sóc con cái của họ. Nhưng phần lớn cha mẹ đều không phải là một người thầy tốt của con cái họ.

Hầu hết cha mẹ đều muốn con mình lớn lên trở nên tốt hơn mình. Nhưng cũng khá nhiều người người không thể nuôi dạy con cái để trở nên một người tốt. Rất nhiều cha mẹ không có đủ trách nhiệm đối với con cái.

Câu trả lời của tôi xuất hiện bằng chính trải nghiệm của mình khi tôi hành thiền, tôi nhận ra rằng, đức Phật – Pháp – Tăng chính là những người cha mẹ đích thực.

Tam bảo không chỉ là cha mẹ mà còn là một người thầy đích thực, một người lãnh đạo đích thực.

Họ có thể chăm sóc con cái của mình một cách tốt nhất.

Họ có thể nâng đỡ cuộc sống của chúng ta một cách tốt nhất.

Phật Pháp Tăng là hoàn hảo, hoàn thiện

Không một ai, hay không một cái gì là hoàn hảo, hoàn thiện hơn Phật Pháp Tăng cả.

Tôi càng nương tựa vào Phật Pháp Tăng, tôi càng mãn nguyện.

Tôi càng đi theo con đường của Phật Pháp Tăng thì tôi càng hiểu Phật Pháp Tăng.

Khi còn nhỏ tôi muốn trở thành một người cha tốt. Đó là bởi vì nhìn xung quanh, tôi không thấy nhiều người cha tốt.

Khi tôi bắt đầu hành thiền, tôi nhận ra Đức Phật là một người cha tốt.

Tôi cố gắng trở nên như Ngài nhiều nhất có thể.

Giờ đây tôi đã mở hơn 120 trung tâm thiền trên thế giới. Và có hơn 20.000 Tăng Ni, hành giả, những người hành thiền…. cư trú tại những trung tâm thiền này. Chúng tôi đã trở thành một gia đình Pháp Bảo rất rộng lớn.

Hầu hết những người tại trung tâm thiền xem tôi như cha họ, bởi vì tôi đáp ứng nhu cầu không chỉ về mặt thể chất mà còn cả tâm hồn họ. Một vài người lớn tuổi xem tôi như người con của họ, một vài người thì xem tôi như người anh, người em, người bạn Pháp. Nhờ đó mà cuộc đời của tôi với tư cách là một thiền sư và một người hành thiền đã hoàn thiện. Tôi đã có tất cả.

Chúng tôi không cần phải phụ thuộc vào xã hội mà chúng tôi có thể sống với nhau như một đoàn thể, một gia đình.

Có những vị sư, cũng như tu nữ và cả cư sĩ ở trung tâm thiền Thabarwa. Chúng tôi có thể làm nhiều thứ cùng nhau.

Chúng tôi có trường học & bệnh viện của. Chúng tôi có những tiện ích y tế. Chúng tôi có thể tự mình làm nhiều thứ.

Bởi vì tình hình chính trị của quốc gia chúng tôi (Myanmar) không được ổn định. Cho nên chúng tôi còn bắt đầu trồng trọt rau củ để tự cung tự cấp thực phẩm, cũng như thuốc men cho tất cả mọi người.

Tình hình hiện tại đều không chắc chắn. Ở trong đất nước có nhiều nhiễu loạn, và có khả năng sẽ không tiến triển tốt đẹp. Vì vậy chúng tôi đang chuẩn bị cho những điều tồi tệ nhất có thể xảy ra. Để khi đó chúng tôi có thể tự mình sống sót. Chúng tôi học cách tạo nên thực phẩm.

Chúng tôi ở tại những tu viện chứ không phải trong xã hội.

Chúng tôi không sống với người trong xã hội mà chúng tôi sống trong những tu viện. Chúng tôi được an toàn dưới sự bảo hộ của Phật Pháp Tăng. Nhờ vậy mà chúng tôi đã có thể sống sót – thậm chí giữa những nhiễu loạn và rất nhiều giết chóc hỗn loạn trong đất nước.

Rất nhiều người phải lánh nạn ra nước ngoài – đi tị nạn hoặc đi tìm những công việc khác – tại các quốc gia khác. Nhưng hầu hết mọi người đều không thể rời khỏi đất nước.

Họ cần một nơi ăn, chốn ở. Họ cần một nơi nương thân an toàn. Họ cần phải làm thiện pháp vì càng nguy khốn thì chỉ phước báu mới cứu được chúng ta. Vì vậy, tôi đã mở rất nhiều trung tâm cứu hộ mới.

Tôi làm việc không chỉ cho một đất nước. Tôi cũng đang tập làm việc để cố gắng giải quyết vấn đề của nhiều quốc gia.

Chúng ta có thể tìm ra giải pháp để tự mình sống sót. Nhờ đó ngay cả trong những thảm họa, những hỗn loạn của đất nước, chúng ta vẫn có thể cứu được rất nhiều người.

Tôi không phải là một chính trị gia mà chỉ là một thiền sư. Tôi giúp mọi người trong đất nước. Nhờ đó, tôi biết nhiều hơn về những con người trong đất nước mình. Nhờ vậy, tôi có thể tiếp tục làm việc vì hòa bình và sự an toàn của đất nước.

Tâm trí con người rất dễ bị lây nhiễm từ một người đến nhiều người. Nếu một người trong đất nước tin vào ai đó thì dần dần những người khác cũng sẽ bị lay chuyển theo. Nhờ đó chúng tôi đã có thể lan tỏa niềm tin thành một gia đình rộng lớn, một đội ngũ rộng lớn để cùng nhau làm thiện pháp.

Hầu hết mọi người trong đất nước tôi đều cần những người cha tốt, những người mẹ tốt, những người thầy tốt, những người lãnh đạo tốt. Nhưng nếu không liên đới tới Phật Pháp Tăng thì chúng ta rất khó tìm được những người thầy tốt hay những người cha mẹ tốt như vậy.

Vậy nên nếu chị muốn biết thêm về trách nhiệm của một người cha, người mẹ thì chị nên làm thiện pháp nhiều hơn nữa và cố gắng noi gương theo Phật Pháp Tăng nhiều hơn nữa. Nhờ đó mà chị sẽ được bảo hộ và tiến bộ.

Chị cũng có thể trở thành một người mẹ tốt đối với con cái, đối với con chị và cả đối với những đứa trẻ khác.

Vì vô minh & dính mắc nên mới có câu hỏi này. Nếu chị thực hành chánh niệm và xả ly nhiều hơn nữa, chị có thể tìm ra câu trả lời cho chính mình.

Giờ chị đang trên đường thực hành, vì vậy chị nên thực hành chánh niệm và xả ly nhiều hơn.
Từ đó những đứa con của chị sẽ học cách noi gương theo mẹ. Điều đó là chắc chắn.

Nếu bản thân chị không thực hành thì chị không thể tìm câu trả lời cho mình & con mình. Chính hành động mới là nhân tố quyết định chứ không phải lời nói.

Vì vậy chị nên hành động nhiều hơn – hành động với chánh niệm xả ly nhiều hơn nữa. Từ đó nhiều người hơn sẽ biết về chánh niệm và xả ly và những đứa con của chị cũng sẽ biết về chánh niệm và xả ly. Con chị cũng sẽ thực hành noi gương theo chị.

Chính việc thân giáo mới là người thầy đích thực cho con chị. Bởi vì chúng sẽ noi gương theo những gì chị làm.

Chị làm gì, con chị sẽ làm theo đó.

Thiền sư Ottamathara – Trả lời câu hỏi của Thiền sinh trong Khoá thiền Vipassana Mùa Xuân 2024 tại Thiền đường Quốc tế – Thiền viện Phước Sơn.