Câu hỏi: Kính bạch Ngài thiền sư, năm nay con 29 tuổi và đang phụ giúp công việc kinh doanh của gia đình. Sau khi ông của con mất 10 năm trước, tâm con không thể cảm thấy an ổn và bình yên được nữa. Xin Ngài hướng dẫn con làm điều gì để tâm con được quân bình và thanh tịnh hơn. Con xin cảm ơn Ngài !

“Bạn đang dính mắc vào bản thân mình, điều cần làm là xả ly khỏi cái tự ngã ấy. Bạn nên đến thực hành trong các khóa thiền như thế này để xả ly khỏi công việc, gia đình và chính bản thân bạn. Việc này sẽ có hiệu quả trong việc khuyến khích bạn buông bỏ mọi thứ bạn đang có. Vấn đề của bạn cũng là mối lo âu của hầu hết mọi người trong xã hội, là một sai lầm phổ biển trong tâm của rất nhiều chúng sanh. Hạnh phúc và khổ đau của người đời liên quan đến chúng sanh hữu tình và chúng sanh vô tình. Cả hạnh phúc hay khổ đau thì đều do vô minh và dính mắc mà thành. Bởi vô minh hay quan kiến sai lầm cùng với những dính mắc, tâm trở nên bất ổn, luôn luôn bận rộn với những vấn đề của thế gian. Chúng ta cần chuyển từ những quan kiến sai lầm và sự dính mắc sang sự hiểu biết đúng và xả ly – Con đường trung đạo duy nhất: chỉ-làm-mà-thôi, chỉ-kinh-nghiệm-mà-thôi, chỉ-biết-mà-thôi, chỉ-sử-dụng-mà-thôi. Bởi vì sự chối bỏ cũng như chấp chặt vào Con đường trung đạo, con người trong xã hội phải kinh nghiệm rất nhiều vấn đề trong đời sống và trong tâm. Sự hiểu biết về nhân quả chính là sự hiểu biết đúng. Bạn nên nỗ lực sử dụng sự hiểu biết đúng trong mọi thời điểm và sau đó xả ly khỏi chúng.

Bạn nên làm những việc không phải cho riêng gia đình bạn mà còn cho những người khác, không nên chỉ xây dựng sự nghiệp của bản thân mà còn nên giúp đỡ, tình nguyện, giữ giới, thực hành chánh niệm và xả ly. Tất cả chúng ta đều nên làm những việc thiện và nên làm việc cho người khác, giữ giới liên tục. Hiện tại bạn đang không thực hành thiện pháp một cách liên tục, đó là lý do tại sao bạn đánh mất sự an ổn và thanh tịnh trong tâm. Nói ngắn gọn, bạn cần có khả năng làm tất cả những việc thiện nhiều nhất có thể với tâm thế giống như bạn đang làm cho gia đình gia đình mình bây giờ. Bên cạnh đó, bạn cần có khả năng xả ly khỏi nơi chốn, công việc, gia đình và chính bản thân mình bằng cách thực hành trong các khóa thiền như thế này.

Tại trung tâm Thabarwa ở Thanlyin, chúng tôi có hơn 3000 người đang sinh sống. Trong 12 năm, có hơn 1700 đã chết ở trung tâm và hiện đang còn nhiều người già đang cận kề cái chết cũng như rất nhiều vấn đề khác. Nhưng có rất nhiều người không thể tự nuôi sống bản thân, họ không thể tồn tại nếu không dựa vào chúng tôi, đó là lý do tại sao chúng tôi luôn luôn bận rộn để giúp đỡ, giáo dục, cung cấp cho họ chỗ ở, thức ăn và dược phẩm. So với gia đình bạn, tổ chức của chúng tôi có nhiều rắc rối và vấn đề hơn, nhưng đồng thời rất nhiều người ở trung tâm đang làm những việc thiện nhiều nhất có thể, không chỉ cho bản thân mà còn cho những người khác, cho trung tâm và cho Sự thật. Đó là lý do tại sao họ bình an và hài lòng. Nếu chúng tôi không thực hành theo cách này, chúng tôi chắc chắn sẽ không thể được bình an, toại nguyện như thế, và chắc chắn trung tâm Thabarwa đã không thể tồn tại. Những vấn đề của riêng một gia đình thì không phải vấn đề lớn, chỉ cần đi theo Con đường trung đạo bằng cách làm tất cả các loại việc thiện mà thôi.”

Câu hỏi: Thưa thiền sư, thêm một vấn đề nữa, con biết về Đạo Phật nhờ cha mẹ con nhưng họ chỉ nhìn nhận nó như một tín ngưỡng tôn giáo, không có sự thực hành. Làm sao con có thể thay đổi góc nhìn của họ về Đạo Phật ạ?

“Chúng ta không nên chú trọng vào ai-đó hay thứ-gì-đó. Nếu chúng ta làm như vậy thì sẽ mãi ở trong một vòng luẩn quẩn. Thật lãng phí thời gian nếu chúng ta không làm những việc thiện ở giây phút hiện tại. Điều bạn nên biết đó là chỉ có nhân và quả, hành động tốt mang lại kết quả tốt, hành động xấu mang lại kết quả xấu. Chỉ có nhân hoặc hành động tạo ra kết quả tốt hoặc xấu, vì thế hãy tập trung làm những điều tốt đẹp ở giây phút hiện tại, đừng nên chú trọng về bản thân và người khác bởi vì già hay trẻ, giàu hay nghèo, thông minh hay ngốc nghếch, khỏe mạnh hay bệnh tật… đều là bởi nguyên nhân của các hành động thiện và bất thiện. Thay vì tập trung vào ai-đó hay cái-gì-đó, chú ý tâm quá mức đến thân quyến hay chính bản thân mình, bạn nên làm nhiều những việc thiện ở giây phút hiện tại nhiều nhất có thể, không có con đường nào khác. Bởi vì không làm các việc thiện trong mọi khoảnh khắc một cách nghiêm túc, hầu hết những người trong các gia đình thế gian gặp những vấn đề giống bạn: đau khổ khi mất người thân, sức khỏe xuống dốc và tâm trí bất ổn. Với sự hiểu biết đúng, hãy chú trọng vào việc làm thiện pháp trong từng khoảnh khắc. Việc này đảm bảo sẽ giải quyết được những vấn đề của gia đình bạn.